Archief activiteiten – 2018

24 februari: ‘Magische Miniaturen’

Firapelers bezochten op zaterdag 24 februari de tentoonstelling ‘Magische Miniaturen’ over de mooiste middeleeuwse miniaturen uit de Zuidelijke Nederlanden in het Catharijneconvent. Vóór de tentoonstelling werden de leden ontvangen met koffie en appeltaart en werd er een inleidende lezing verzorgd door een medewerker van het Catharijneconvent. Hierin werden een aantal miniaturen uit de tentoonstelling besproken.

De tentoonstelling (georganiseerd in samenwerking met de Koninklijke Bibliotheek) was een daverend succes. De kleurrijke miniaturen waren van dichtbij te bestuderen en diverse Firapelers hebben zich kostelijk vermaakt met het maken van een eigen miniatuur. De manuscripten uit de periode van de tiende tot de zestiende eeuw toonden een bonte wereld vol bloemen, dieren en glooiende akkers. Behalve Bijbelse taferelen en heiligen waren in de middeleeuwse boeken ook afbeeldingen te vinden van dagelijkse, en minder dagelijkse, middeleeuwse praktijken, zoals boeren op het land en hertogen tijdens de jacht.

20 maart: lezing Frits van Oostrom

ALV met smakelijk vertelde lezing van Frits van Oostrom over zijn weg in de mediëvistiek vanaf 1971 en toekomst van het vakgebied. Hij hield hierbij een pleidooi voor médiévistes sans frontières, middeleeuwenspecialisten die de toenemende (internationale) samenwerking binnen de academische wereld kunnen balanceren. Ook sprak Van Oostrom over zijn nieuwe boek getiteld Nobel streven, dat verhaalt over de veertiende-eeuwse Jan van Brederode.

3 mei: bezoek aan het Kruisherenklooster te Sint Agatha

Op donderdag 3 mei bezocht een gezelschap Firapelers het Kruisherenklooster te Sint Agatha dat rond 1370 is opgericht. Van het oude klooster rest alleen nog de oude kloosterkapel met o.a. oude grafstenen uit de 15e eeuw. Het bezoek aan de bibliotheek was het hoogtepunt, want hier werd ons en aflaatbrief uit 1342 getoond en een antifonarium, maar de meeste indruk maakte de graduale die door de kruisheer Johannes van Deventer is vervaardigd (uit ca. 1480–1498).

5 april: lucht en water, vuur en aarde, slijm, bloed, gele en zwarte gal, dierenriemtekens en planeten

Op 5 april vertelde Linda Brakenhoff, die de aangekondigde Irene Meekes-van Toer verving,  op meeslepende wijze over de middeleeuwse geneeskunde, zoals we die leren kennen in de Artesliteratuur. Zij werkt mee aan een project van de Werkgroep Middeleeuwse Artesliteratuur (WEMAL) en de Utrechtse Universiteitsbibliotheek (UB), dat deze medische handschriften digitaal toegankelijk maakt voor zowel onderzoekers als geïnteresseerde leken.

Met enige voorbeelden – onder andere een tekst van de 12e-eeuwse Joodse arts Isaac ben Salomon Israëli, die opschreef hoe men moest piskijken – leidde zij ons naar de wondere wereld van de middeleeuwse arts, die geheel holistisch dacht. Gods schepping had in alle facetten invloed op de gezondheid van de mens, die een vergankelijk lichaam had, doch een onvergankelijke ziel.

Voor meer informatie: houd de websites van WEMAL en de UB in de gaten!

31 mei t/m 3 juni: vierdaagse pelgrimage naar Vézelay

Op donderdag 31 mei vertrokken in alle vroegte (8 uur) vijftien pelgrims in twee auto’s en een busje richting richting Avallon in Frankrijk. Avallon ligt bijna 670 km van Utrecht in de Morvan (Bourgogne-Franche-Comté). Onderweg hielden we twee maal halt: eerst een bezoek aan de basiliek van het Heilig Sacrament in Meerssen in Zuid-Limburg (historisch verbonden met de kathedraal van Reims) en een lange lunchpauze in een wegrestaurant. Op vrijdag 1 juni vond de eerste wandeling plaats over een pelgrimspad vanaf La Jarrie/Lac Sauvin naar Vézelay (13,8 km). In de middag bezochten we uitgebreid de basiliek Sainte-Marie-Magdaleine en het stadje Vézelay. De volgende dag, wandelden we over een ander pelgrimspad vanaf Vézelay naar het Château de Bazoches (13 km). ’s Middags bezochten we de middeleeuwse stad Avallon. Zondag gingen we via Reims al weer terug voor een bliksembezoek aan de kathedraal. We vielen daar met onze neus midden in de boter vanwege de Johannesprocessie. De omgeving van de kathdraal was een en al middeleeuwen met muziek, middeleeuwse ambachten en verkoop van middeleeuwse snuisterijen. Bij de grensovergang België/Nederland (Oost-Hazeldonk) troffen we elkaar voor het laatst in een wegrestaurant en namen we gelouterd afscheid van elkaar.

15 september: ‘De slag bij Vlaardingen (1018)’

In 1018 vond de slag bij Vlaardingen plaats. Amateur-stadshistoricus Kees Nieuwenhuijsen lichtte in een goed verzorgde lezing deze historische gebeurtenis toe. Daarna bezochten we het Museum Vlaardingen en volgde na de lunch een stadswandeling, waaronder een bezoek aan het Oude Stadhuis met een grote verzameling rederijkersblazoenen. De dag werd afgesloten met een twee uur durende rondvaart over de Vlaardingse Vliet en de Vlietlanden o.l.v. een deskundige gids.

29 september: op zoek naar de middeleeuwen in Arnhem

Onder leiding van stadsarcheoloog Martijn Defilet wandelden we door het centrum op zoek naar wat nog over was van het middeleeuwse Arnhem na het vergissingsbombardement door de geallieerden in februari 1944. In het erfgoedcentrum Rozet hield hij een multimediale voordracht over het middeleeuwse Arnhem. Ook bezochten we 14e- en 15e-eeuwse kelders. De dag werd afgesloten met een beklimming (lift) van de toren van de Eusebiuskerk.

20 oktober: lezing ‘Middeleeuws Sicilië’ door Annet van Wiechen

Ter voorbereiding van de excursie naar Sicilië in het voorjaar van 2019 hield Annet van Wiechen een indrukwekkende lezing met prachtige beelden over het middeleeuws Palermo en omstreken.

7 november: tentoonstelling ‘Ik, Maria van Gelre’ in Museum Het Valkhof

Het bezoek aan de tentoonstelling werd voorafgegaan door een bezoek aan het pas geopende museum De Bastei. Daar werd ook de lezing door Miranda Bloem, kunsthistorica en medeorganisator van de tentoonstelling, gehouden.