Van leeuw tot luipaard
Het logo van de vereniging is in de afgelopen decennia wat veranderd, maar ook weer niet zozeer in de zin dat de voorkeur naar het zijnde een luipaard uitging, de luipaard Firapeel uit Van den vos Reynaerde.
De eerste Firapeel was afgebeeld linksboven in het beeldvlak op een lichtgele achtergrond, getekend in een zwarte lijn. De katachtige staat op de achterpoten met de voorpoten voor zich uit, lichaam en kop voor de kijker naar rechts gericht, het tongetje uit de bek. De donkere vlekken op het lichaam geven de luipaardvacht aan.
Graag vertel ik wat meer over de bron van deze eerste Firapeel, een afbeelding die ik zelf weer met frisse maar ondertussen ook meer geoefende blik kan bekijken.
Toen ik veertig jaar geleden op zoek mocht naar het eerste logo luipaard – en zelf Keltisch gestudeerd hebbende – sprong onmiddellijk een afbeelding in gedachten uit één van de prachtig verluchte Iers-Angelsaksische handschriften van de zevende en achtste eeuw n. Chr. (zie bijgaande afbeelding). Het levendige geel en het voorwaarts springende karakter van de grote katachtige sprak mij zeer aan en vond ik passen bij een vereniging die met haar oprichting nog aan het begin stond, maar daarmee ook een grote sprong voorwaarts nam. Daarom werd deze moedig voorwaarts gaande katachtige mijn voorbeeld voor het logo.
De afbeelding uit het handschrift betreft echter geen luipaard maar een leeuw, te herkennen aan de gestileerde krullen over haast het hele lichaam en het staat er ook nog naast geschreven: IMAGO LEONIS. Deze bijna paginavullende afbeelding is een leeuw, omdat het hier gaat om het symbool(dier) van de evangelist Marcus en komt uit het Evangeliarium van Willibrord (fol. 75v). Deze Willibrord (de latere bisschop van Utrecht), afkomstig uit Northumbria, kreeg dit Evangeliarium aangeboden ca. 690 n. Chr., toen hij vertrok naar het continent met de wens de Friezen te bekeren.
Men kan zich afvragen of in de vervaardiging van dit handschrift tijdsdruk nog een rol heeft gespeeld. Zo is de staartpluim van de leeuw in contourlijnen aangebracht, maar niet verder ingevuld. Opvallender dan dat zijn de rechte en rechthoekige lijnen waarin de leeuw staat, die lege banden en vlakken omkaderen, banden die elders in hetzelfde handschrift ingevuld zijn met divers gekleurde, in elkaar gevlochten patronen. Maar leeggelaten door tijdsdruk of zo bedoeld, juist doordat deze strakke, rechthoekige kaders niet ingevuld zijn met spiralen en andere ronde lijnpatronen, vormt dit een veel groter contrast met de gebogen lijnen van de leeuw. Eigenlijk geeft het kader een elkaar versterkend, maar niet overheersend meervoudig contrast met de nog steeds het beeld dominerende leeuw: de genoemde rechte met de gebogen lijnen van de leeuw, de lege banden met de haast geheel ingevulde diverse patronen van de leeuw, de heldere rode en paarse kleuren tegenover het veelal gele van de leeuw en tenslotte de asymmetrisch geplaatste kadervormen die de tegenovergestelde springbeweging juist lijken te ondersteunen. Zo benadrukt dit meervoudig contrast die indrukken van levendigheid en beweging die mij veertig jaar geleden ook troffen.
Een poster met het eerste getekende logo
